Ineke Heerkens - Bead Beat Boogie

30 april t/m 19 juli 2023
Ineke Heerkens, 2011
Bead Beat Boogie – een sieradencollectie van Ineke Heerkens
  Stel je een kunstenaar voor die door de straten van New York loopt – het ritme van de stad en de muziek, Hip Hop of blues, het snel bewegende ballet van burgers, een achtergrond van stenen en stalen torens met vlagen blauwe lucht.
Stel je het schilderij ‘Victory Boogie Woogie’ van Piet Mondriaan voor met zijn zelfverzekerde, rechte lijnen en de resten van afplaktape, die de afwegingen en het langzame creatieve proces van de kunstenaar onthullen.
Geïnspireerd door een fascinatie voor het werk van Mondriaan transformeerde Ineke Heerkens haar ervaring in New York in een sieradencollectie, met de toepasselijke naam ‘Bead Beat Boogie’. Haar verblijf als artist-in-residence bij ’92nd Street Y’ was een intense maand van wonen en werken in een nieuwe omgeving, vol ontdekkingen en verrassende ontmoetingen.
Heerkens werkte samen met een danseres om het ritme van de stad te choreograferen. Swingende bewegingen werden teruggebracht tot gestileerde gebaren van haar handen en direct in klei gedrukt. In een ander omvormingsproces werden de vormen in aluminium gegoten.
De aarzelende dialoog tussen een maker en materialen wordt omschreven als de “affordances of materials”[1], wat betekent dat een materiaal reageert op een behandeling door een kunstenaar, afhankelijk van de eigenschappen waarop de kunstenaar zal reageren en het materiaal dienovereenkomstig zal reageren. In Heerkens’ werk is dit een dynamische dans waarbij klei en textiel de beweging van haar handen volgen.
Op het eerste gezicht lijken de sieraden verbrijzelde fragmenten. Toch zijn de stukken zorgvuldig opgebouwd en samengesteld, als een keten van verrassende ontmoetingen. Waar anders dan in New York vind je bijvoorbeeld een bedrijf voor het gieten van metaal naast Times Square?

[1] De term “affordances of materials” werd in 1982 bedacht door Gibson en uitgewerkt door antropoloog Tim Ingold in “The Textlity of Making” (2010).
Heerkens werkt als een archeoloog, die fragmenten zorgvuldig afstoft en in haar hoofd laat dansen tot ze hun bijpassende stukjes vinden die passen.
De deskundige samenvoeging van fragmenten in precies de juiste volgorde demonstreert haar vaardigheid in het maken, het onderzoeken van materialen en het verfijnen van technieken.
Elk onderdeel van het sieraad draagt een emotie in zich. Het steengoed is geglazuurd in aparte kleuren, beperkt tot een beperkt aantal tinten. Sommige onderdelen zien eruit als aardewerk maar zijn in feite fijn gestikt en gevlochten textiel. Zij tonen de aantrekkingskracht van tegenstellingen, d.w.z. hard en zacht, kleurrijk en monochroom, levendig en dof. Gedurfde keuzes, die resulteren in deze collectie van sterke, sculpturale vormen en zeer vrouwelijke sieraden.
De drager voelt beweging, een dans, een ritme dat met het lichaam meedeint.
In ‘Bead Beat Boogie’ transformeert Heerkens’ op prachtige en gedurfde wijze haar fascinatie voor het werk van Mondriaan en het ritme van New York.

Monika Auch